Annemin çamaşır yıkamaktan elleri soyulmuştu. Yoktu ne otomatik makineler, ne kalorifer, ne doğalgaz, ne çeşme, ne sıcak akan sular, ne hazır ekmek, ne de işlenmiş gıdalar. Abartısız, günün on sekiz saatini çocukları için harcardı of demeden… Uykusu hiç derin olmadı benim annemin.
Ayağını uzatıp keyifle bir kahve içtiğini hiç hatırlamam. Şöyle uzanıp bir, ben kimim diye düşünmeye vakti olmadı. Ama sevmeye çok vakti vardı. Yorgun gözlerle öyle bir bakardı ki sevgisi içimizi ısıtır, ayaz gecelerin sönen sobası yerine geçerdi. Verdiği ilmek ilmek saf emekti.
Şimdilerde bilenin de bilmeyenin de ağzına düşmüş sevgi kelimesinin anlamını dahi bilmezdi annem. Düşünüyorum da adam gibi sevmek için bilmese de olurmuş.
Hatırlarım annemi, sırtında kimi zaman un çuvalıyla… Kimi zaman dereden su taşırken… Kimi zaman su almak için derenin buzunu kırarken… Kimi zaman da yüzü gözü kızarmış, elleri yanarak tandırda ekmek pişirirken… Böyle emek verirken of dediğini bile hatırlamam. Ama bunlara rağmen sevmeye çok vakti vardı annemin. Verdiği ilmek ilmek emek davranışlarına değil, sadece yorgunluk olarak yansımıştı gözlerine. Lakin o yorgun gözlerle bile öyle bakışları vardı ki ayaz gecelerde sevgiden bir yorgan olurdu üzerimize.
Sevgisine saygı duymamak mümkün değildi. Sevgisi sözle de değildi, zaten pek söz de bilmezdi. Sadece emekti sevgisi, emekten ibaret sevgi. Nasırlı elleri öpülesi beli bükük annem, öğretebilecek olsaydı bugünkü annelere sevgiyi, anlatamazdı belki… Fakat öyle bir bakar ve dokunurdu ki en cahili bile, sevginin tarifini anlardı. Yine anlardı en cahili bile, annemin, “Karnın aç mı?” diye sorarken şefkat dolu sözlerinden, sevginin ne büyük emek olduğunu.
Yüksünmeden, her bir emeği sevgi uğruna vermenin ne büyük değer olduğunu. Belki diliyle söyleyemezdi, bilmezdi böyle şeyleri, ama bakışları anlatırdı insana şunları: Sevgi var etmektir. Sevgi terdir. Sevgi yorulmaktır sevdiğinin uğruna. Sevgi yeri geldiğinde canını bile teslim etmektir tereddüt etmeden.
Annemdi o… Sevgi kelimesinin anlamını dahi bilmeden, sevmeyi bilendi.