Çay, popüler bir içecekten daha fazlasıdır. Binlerce yıldır çay içmek, dünya çapındaki kültürlerde derinlere kök salmış bir gelenek ve ritüel olmuştur ve hala da öyledir. M.Ö 2737 gibi bir tarihte Çin’de ortaya çıkan çay içme alışkanlığı daha sonra Japonya’ya, ardından Hollanda’ya ve nihayet Avrupa’nın geri kalanına yayıldı.
Hollandalı yerleşimciler çayı ilk kez 1650’de tanıttı. Başlangıçta çay bitkisinin ithalatı ağır vergilere tabi olsa da İngiltere çayı benimseyen son Avrupa ülkelerinden biriydi. Çay ithalatının çoğu, İngiliz hükümeti vergi oranlarını 1784’te düşürerek çayın sadece zenginler için değil, herkes için uygun fiyatlı bir içecek olmasına izin verene kadar yasadışı yollardan kaçırıldı.
Yalnızca Birleşik Krallık’ta her gün yaklaşık 75 milyon fincan çay tüketilmektedir. Dünya genelinde her gün 3 milyar bardaktan fazla çay tüketildiği tahmin ediliyor. Çayın popülaritesi sadece iyi tadı nedeniyle değildir. Yüzyıllar boyunca çay, terapötik faydaları için içildi ve bu da bilimsel olarak kapsamlı bir şekilde araştırıldı.
Çay içmenin tıbbi ve sağlık yararları binlerce yıldır bilinmektedir. Şimdi, modern bilim bu fayda iddialarını desteklemeye yardımcı oldu. İşte bilmeniz gereken çay içmenin sağlığa 10 faydası.
1. Metabolizmayı Artırır
Çay içmenin ilk faydası, vücudunuzun metabolik süreçlerini artırmaya yardımcı olmasıdır. Siyah ve yeşil çay polifenollerinin hepsinin kalori tüketimini arttırdığı ve de vücut yağını azalttığı, gösterilmiştir.
İlginç bir şekilde, çay aslında bir tür yağı teşvik eder: Kahverengi yağ. Bu yağ türü metabolik olarak daha aktiftir ve beyaz yağdan daha fazla mitokondri içerir, bu da kahverengi yağın aslında kalori yakabileceği ve metabolizmayı hızlandırabileceği anlamına gelir.
15 çalışmanın gözden geçirilmesinde, 12 haftadan fazla günde iki ila altı fincan yeşil çay tüketenlerin, tüketmeyenlere göre daha düşük vücut yağına ve vücut ağırlığına sahip olduğu bulundu.
Demlenmiş çayı sevmiyorsanız, özü şeklinde tüketmeyi deneyebilirsiniz. Toz ve hap şeklinde mevcut olan konsantre bir yeşil çay formu olan yeşil çay özü, metabolizmayı hızlandıran kilo verme yararları da göstermiştir.
2. Anti-inflamatuar
Çay içmenin ikinci faydası, anti-inflamatuar içeriğindedir. Enflamasyon, diyabetten bilişsel gerilemeye kadar her şeyle bağlantılıdır. Aslında, iltihaplanma hemen hemen tüm kronik hastalıkların kökü olarak ta gösterilmiştir.
Çaydaki antioksidan polifenoller, güçlü iltihap önleyicilerdir. Aslında yeşil çayda bulunan, C vitamini antioksidan gücünden 100 kat daha fazla güçlüdür. Araştırmalar, çayın diğer iltihaplı hastalıkların yanı sıra iltihaplı bağırsak hastalığından muzdarip olanlar için de faydalı olabileceğini göstermiştir.
3. Bazı Kronik Hastalıklara Bağlı Ölüm Riskinin Azaltılması
Çay içmenin üçüncü faydası, bazı hastalıklardan ölüm riskini azaltmaya yardımcı olmasıdır. 40.000’den fazla yetişkin üzerinde yapılan bir çalışmada, düzenli çay tüketiminin kalp hastalığı, felç ve bazı kanserlerden ölüm riskini azalttığı bulundu.
Aslında, günde beş veya daha fazla yeşil çay içen katılımcılar, günde bir fincandan daha az içenlere göre yüzde 16 daha düşük kardiyovasküler ölüm riskine sahipti. Araştırmacılar, koruyucu etkileri için güçlü polifenoller ile birlikte yeşil çayın hipertansiyon ve obezite üzerindeki etkilerini değerlendiriyor.
Kronik hastalık, ABD’de önde gelen ölüm nedenlerinden biridir ve çayı her gün içmeyi daha da önemli hale getirir. Faydaları, günde üç ila dört bardak içenlerde, bir bardak veya hiç içmemeye kıyasla daha belirgindir, bu nedenle düzenli olarak tüketmeye başlayın.
4. İnsülin Duyarlılığını Artırır
Çay içmenin dördüncü faydası, insülin duyarlılığını artırmaya yardımcı olmasıdır. Yeşil çay, şeker hastalığına bağlı komplikasyonları azaltmaya yardımcı olabilir. Diyabet, önemli bir komplikasyon riski, erken ölüm ve de daha düşük yaşama kalitesi ile de dünya çapında bir sağlık sorunudur.
Araştırmalar, çay içmenin insülin duyarlılığın artırabildiğini, pankreas hücrelerin daha büyük hasardan koruyabildiğini ve de iltihaplanmayı azalttığını gösteriyor; bunların tümü, risk altındaki veya hali hazırda diyabet teşhisi konmuş kişilere fayda sağlıyor.
5. Beyin Sağlığına İyi Gelir
Beyin sağlığınızı iyileştirmeye yardımcı olmak için çay içmenin beşinci faydası. Düzenli çay tüketimi, Alzheimer hastalığı ve diğer nörodejeneratif hastalıkların gelişme riskini azaltabilir. Alzheimer’ın kesin nedeni hala belirsiz olmasına ve bir tedavisi olmamasına rağmen, araştırmalar yeşil ve siyah çay içmenin demans ve Alzheimer hastalığı olan kişilerde bilişsel puanları iyileştirdiğini doğrulamaktadır.
Ek olarak, çay içmek hafızayı iyileştirebilir ve bilişsel gerilemeyi önlemek için dikkat süresini artırabilir. Çaydaki kafein ve L-theanine kombinasyonunun reaksiyon süresini, görsel işlemeyi, hafızayı ve konsantrasyonu iyileştirdiği gösterilmiştir. Daha verimli bilgi işleme için beynin düzenlenme şeklini bile değiştirir.
6. Kanseri Önlemeye Yardımcı Olur
Çay içmenin altıncı faydası kanseri önlemeye yardımcı olmasıdır. Yeşil çay, kanserle mücadelede büyük potansiyele sahip güçlü bir antioksidandır. Laboratuvar ve hayvan çalışmaları, metastazı azaltabileceğini ve meme, akciğer, kolon, cilt ve diğer kanserler için sonuçları iyileştirebileceğini bulmuştur.
İnsanlarda daha fazla klinik araştırmaya ihtiyaç duyulurken, birkaç uzun vadeli gözlemsel çalışma, çay içmenin kanserle savaşan benzer faydalarını bulmuştur. Örneğin, günde 10 veya daha fazla fincan yeşil çay (her biri 120 ml veya 4 ons) içen Japon kadınları, kanserin başlangıcında yedi yıllık bir gecikme yaşadı. Bu çay miktarının 2.5 gram yeşil çay özüne eşdeğer olduğu bildiriliyor.
7. Ağız Sağlığına İyi Gelir
Çay içmenin yedinci faydası ağız sağlığına iyi gelir. Tüm içecekler ağız sağlığınız için iyi değildir. Ancak çay aslında ağız sağlığını iyileştirebilir. Çay florür içerir ve ağızdaki bakteri popülasyonunu artırabilir. Bu, periodontal hastalık, boşluklar ve hatta muhtemelen ağız kanseri riskini azaltır.
8. Üremeyi Arttırır
Çay içmenin sekizinci faydası üremeyi arttırmaya yardımcı olmasıdır. Bir 2018 incelemesi, kısırlığın üreme dokularındaki oksidatif stres seviyelerinden güçlü bir şekilde etkilendiğini bildirdi. Çay içmek üstesinden gelmeye yardımcı olabilir.
Çaydaki polifenoller, güçlü anti-inflamatuar ve antioksidan etkilerini doğrulamıştır. Bu nedenle, çayın hem erkeklerde hem de kadınlarda üremeyi artırabileceği öne sürülmüştür. Daha fazla araştırmaya ihtiyaç var, ancak bu konuda çay içmenin faydaları oldukça umut verici görünüyor.
9. Nemlendirici
Çay içmenin dokuzuncu faydası, vücudu nemlendirmeye yardımcı olmasıdır. Daha önce çayın (ve kahvenin) idrar söktürücü gibi davranarak ve vücudun daha fazla sıvı kaybetmesine neden olarak dehidrasyonu desteklediği düşünülürken, son araştırmalar günde altı ila sekiz fincan çayın aynı miktarda su kadar nemlendirici olduğunu buldu.
10. Bağırsak Sağlığına İyi Gelir
Çayı içmenin faydaları bağırsak sağlığı için iyidir. Bağırsak sağlığı sadece lif ve probiyotiklerden oluşmaz. Araştırmalar, çay polifenollerinin bağırsak bakterilerini değiştirmede faydalı olduğunu gösteriyor. Bu, karbonhidrat emiliminin azalması, kan şekeri düzeylerinin artması ve kilo kaybı gibi olumlu sağlık etkilerine yol açabilir.