İNSANA YATIRIM

Bursa’dan Ömer Şenöz’e ait bir hatıra.

1954-1958 arasında, Eskişehir’e 40 km uzaklıktaki Mihalıçcık yolu üzerinde, şimdi ilçe olan Alpu nahiyesinde vazifeli devlet memuruydum. Gerek resmi gerekse şahsi işlerim için hemen her hafta Eskişehir’e gidiyordum. Bir ara motosikletimin bakım ve tamiri için, bu işten anlayan atölye sahibi 30 – 32 yaşlarındaki Abdullah ustayı tavsiye ettiler.

Tanıştığımız Abdullah ustayla, dört beş saat süren sohbetimizden sonra, artık Eskişehir’de bir ahbabım daha olmuştu. Her şehre gidişimde mutlaka ona da uğrar oldum. O da bana karşı saygıda ve ilgide çok dikkatliydi. Kendisi esasında kovalı soba imalatı yapıp, çevre vilayetlere sipariş yetiştiriyordu. Yine ziyaretine gittiğim bir gün samimiyetimize dayanarak dedim ki:

-Abdullah usta, bak bugün kandil. Kandil günlerinde işçilerin biraz erken işi bırakıp da hısım akrabalarıyla kandilleşmesine sebep olman için ne düşünürsün?

-Çok güzel olur, dedi. Gerçekten sonraki kandillerde kendisi de dahil erkenden eş dost ile kandilleşmeye gider olmuşlardı. Doğrusu, sözümü ciddiye alıp değerlendirmesi hoşuma gitmişti. Ama bir Ramazan öğlesinde ziyaretine gittiğimde, gözlerimin içine bakarak ne dese beğenirsiniz:

-Söyle Ömer ağabey yine ne tavsiyede bulunacaksın?

-Hayırdır? Yoksa tavsiyemle üzdüm mü seni?

-Hayır hayır. Tam aksine öyle hoş oldu ki anlatamam. İşçilerim o günden sonra bana karşı daha bir yakınlaştılar. O bakımdan böyle güzel tavsiyelerin varsa söyle de hemen uygulayayım.

-Eh madem öyle, o zaman bak bu mübarek ayda, işçiye vereceğin öğle yemeği ücretine biraz daha ilave yapıp Ramazan başında onlara verip, ikindiden sonra da iftara erken gitmelerini sağlarsan, bunun karşılığını da mutlaka görürsün.

Aradan yirmi gün geçtiğinde, daha atölyenin karşısında beni görüp koşarak kucaklaması çok tuhafıma gitti. Gözleri heyecan ve duygu doluydu:

-Ömer ağabey ne oldu biliyor musun? İşçilere ikindiden sonra izin verince, onlar da gönüllü olarak sabah erkenden işe geldiler bir ay boyunca. Hem iş verimim arttı, hem sanki ürünler daha kaliteli çıkmaya başladı. Bir samimiyet doğdu aramızda… Daha başka akıl istiyorum lütfen…

– O halde, işçilerine haber vermeden aile yapılarını öğrenmeye çalış. Örneğin, işçin evli mi bekar mı? Evli ise kaç çocuğu var. Evi kira mı kendinin mi? Geçim sıkıntısı çekiyor mu gibi…

-Araştıracağım.

-Bir de işçiler için şu karşıki köşeyi bölüp giyinme-soyunma odası yap. Çünkü her hanım, beyinin iş kıyafetiyle eve gelmesinin komşular tarafından görülmesini istemez. İşçiler iş kıyafetini iş yerinde bırakır, eve dış kıyafetlerini giyerek giderler. Bu da insana değer vermek olur.

Abdullah usta, bu dediklerimi uygulamaktan öte, kendi kendine daha neler yapabilirim diye düşünmüş, atölyenin bir köşesine ecza dolabı, yatak vs. koyarak revir görevi görecek bir istirahat odası; bir köşeye de ibadet etmek isteyen olabilir diye küçük bir mescit açmış.

Bunları, beni de davet ettiği, Porsuk nehri kenarında verdiği piknikte anlattı. Aradan çok geçmeden Abdullah ustanın iş verimi nerdeyse iki katına çıkmış. Bu çalışma azim ve temposuna o atölye yetmemiş, ilave bölümler yapmak ihtiyacı duymuştu. İşte bu ilave bölümün inşaatı sırasında şahit olduğu bir durum, insana değer vermenin önemi açısından çok manidardı:

-Bir gün cumartesi akşamından, ustalara yardım edecek üç dört tane işçinin pazar sabahı gelmelerini söyledim. Sabah erkenden atölyeye geldiğimde işçilerin 12’sinin birden geldiğini gördüm. Şaşırdım. Ama hepsi kendi işine gelmiş gibiydi. Hatta sonradan öğrendim ve üzüldüm ki, içlerinden Necip Kartutmaz adındaki işçim, o pazar çocuğunun sünneti olmasına rağmen, sünneti babasıyla dayısına havale edip, arkadaşlarının yanına geliyor. Bu duyguyu anlatmak sözle mümkün mü?.. Artık benim sırtım yere gelir mi Ömer ağabey. İşçim, benim işimi kendi işi sayıyor…

Piknikten ayrılırken düşündüm de… Sahiden, insan karşısındakine değer verdiğinde, aslında kendisi ondan daha çok değerleniyor. Bir de insan, kendine iyilik edilmesinden çok, değer verilmesini istiyor. Yani manevi yönden insanın en büyük ihtiyacı, saygı görmekmiş.